Publiek en presentatie, Uitgelicht
Pieter van der Heijden over belevingsconcepten
Zien, luisteren, ruiken, proeven, voelen. Hoe neem je als museum bezoekers mee in een beleving? In Nederland is tentoonstellingsmaker Pieter van der Heijden koploper. Hij maakte de Canon van Nederland in het Nederlands Openluchtmuseum en is bezig met een remake van de Beeld & Geluid Experience in Hilversum, dat vanaf 2021 te zien is. De heilige graal van belevingsconcepten is volgens hem een 360 graden ervaring, fysiek én digitaal.
Pieter bespreekt in de podcast PLAY (iGlow) vijf voorbeelden van de inzet van digitale media in tentoonstellingen. We bespreken hier alvast drie voorbeelden.
- Canon van Nederland
De Canon van Nederland is een museale presentatie in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem over de geschiedenis van Nederland; een belevenis voor jong en oud. Pieter was conceptontwikkelaar en artistiek leider van dit miljoenenproject. De presentatie is gebaseerd op de vijftig vensters van de Canon van Nederland en begint met een filmset met tien decors.
‘Wat we geprobeerd hebben is bezoekers iets te laten ervaren van de geschiedenis. Ze kunnen zelf hun weg kiezen door de vensters, waarbij iedereen op zijn eigen niveau iets van zijn gading vindt. We wilden dat bezoekers snel het overzicht zouden hebben.’
‘Bezoekers willen graag spelen en gedragen zich onvoorspelbaar. Daar moet je slim op inspelen, zodat bezoekers op verschillende niveaus geboeid worden. Die gelaagdheid werkt in de praktijk heel goed.’
- Sound of Silence
Geluid is bezig aan een revival, denk aan de populaire smart speaker. Maar hoe stel je als museum geluid tentoon? In een tijdelijke tentoonstelling in het Museum voor Communicatie in Bern (Zwitserland) werd dit op een inventieve manier gedaan met de tentoonstelling Sound of Silence. Het is een tentoonstelling waardoor Pieter verrast werd, hij kwam er eigenlijk toevallig langs, maar werd erin meegezogen. Bezoekers lopen met een koptelefoon door een abstracte ruimte, zonder dat er veel te zien is. De plek waar ze staan heeft invloed op wat ze horen.
De koptelefoon maakt via laser verbinding met het netwerk en ziet op 20 centimeter nauwkeurig waar je als bezoeker staat en zelfs waar je heen kijkt. Als je je hoofd naar voren buigt, hoor je wat anders, dan dat je je hoofd naar links draait. ‘Het wordt een omgeving die je speels onderzoekt door kleinere en grotere beweging te maken, en het geluid dat je hoort is daarvoor de beloning.’
- TeamLab
TeamLab is een internationaal kunstenaarscollectief en ze maken gebouwgrote installaties van hun werk. Het zijn immersive experiences en volledig digitaal. De kunstenaars en wetenschappers van TeamLab werken wereldwijd en maken wonderlijke, kleurrijke installaties. De geprojecteerde objecten reageren op bewegingen van bezoekers. Leun je bijvoorbeeld tegen een muur met een waterval, dan stroomt het water om je heen.
De projecties gaan over de verhouding tussen natuur en techniek. Pieter: ‘Eén van de beste dingen die ze ooit gemaakt hebben vond ik bloesemende bomen. Van dichtbij zie je bloemen die komen en weer verdwijnen, dat niet werd geprogrammeerd, maar gegenereerd door het aantal IP-adressen die online waren aangesloten op het online kunstwerk.’,
Beluister alle voorbeelden in de vierde aflevering van de podcast PLAY. Ook te beluisteren of te bekijken via Apple Podcasts, Spotify of Youtube.
De podcast is gemaakt door Paul van der Ham van iGlow
