Bedrijfsvoering, Publiek en presentatie
Directeur Museum Kazerne Dossin weg na conflict
Christophe Busch stapt op als algemeen directeur van Kazerne Dossin in Mechelen het museum en onderzoekscentrum over de Holocaust en de mensenrechten. Hij vertrekt uit onvrede met het bestuur, omdat zij “de ruimte tot verbinding” inperkte en uitholde. Busch kwam in 2012 als operationeel directeur bij het museum en was vanaf 2016 algemeen directeur.
Busch wil zijn vertrek niet toelichten, hij houdt het bij een schriftelijke verklaring, waarin hij aangeeft trots te zijn op wat hij en zijn team hebben gedaan. Ze hebben het museum op de kaart gezet en de geschiedenis zijn plaats gegeven. Verder hebben ze “het herdenken vormgegeven en de onderliggende mechanismen hebben vertaald naar de actualiteit.”
“Om als samenleving in het reine te komen met een beladen verleden zoals de Holocaust is het cruciaal dit verleden te erkennen, te analyseren, te verwerken en somtijds zelfs ondraaglijke aspecten ervan te vergeten. Dit complexe proces wordt mooi weergegeven in het Duitse woord Vergangenheitsbewältigung.” Hiervoor is het cruciaal “vanuit multiperspectiviteit en verbondenheid het pijnlijke verleden en moeilijke heden aan te pakken.”
In de krant De Morgen gaat Michael Freilich (39), ex-hoofdredacteur van Joods Actueel en sinds kort Kamerlid voor N-VA, in op de oorzaak.“Het is een conflict dat al lang sluimert. Natan Ramet, die zelf Auschwitz had meegemaakt, was de grote bezieler van het museum. Hij was een aimabel man en heeft een compromis aanvaard: centen en een museum in ruil voor een ruime invulling – behalve het gedeelte over de Holocaust is er ook een gedeelte over mensenrechten. Dat was van meet af aan om problemen vragen.”
De verbinding van de holocaust met andere conflicten door Busch viel vaak verkeerd. HIj wilde, volgens Freilich, “vooral inzoomen op dader- en slachtofferprofielen. Te beginnen met de Tweede Wereldoorlog, en daarna in andere conflicten. Bijvoorbeeld: het eerste wat je ziet als je binnenkomt, is de iconische foto van de Chinese man die op het Tiananmenplein in zijn eentje een tank tegenhoudt. Die foto is het eerste wat na het vertrek van Busch zal verdwijnen, heb ik vernomen.”
Voor Joodse mensen is Dossin, volgens Freilich, heilige grond. Het is naast museum ook een herdenkingsoord. “Hier werden Joden, en ook Roma, naartoe gebracht. Hier moesten ze zich uitkleden, werden ze gesorteerd en op transport naar Auschwitz gezet. Dat is erg emotioneel. Een mensenrechten-museum kan ook in Brussel, bijvoorbeeld.” Volgens Freilich gaat een museum over geschiedenis en niet over actuele conflicten.
Het conflict vertoont veel overeenkomsten met het conflict dat dit jaar het vertrek van Dirk Mulder, directeur Museum Westerbork, bezoedelde. Mulder had in het kader van de Nacht voor de Vluchteling een sponsorloop voor vluchtelingopvang georganiseerd, met als startpunt Kamp Westerbork. Ook hier kwam vanuit de Joodse Gemeenschap kritiek op het koppelen van de holocaust aan andere maatschappelijk leed. Mulder gaf recent in De Volkskrant aan wat het pijnpunt van zijn critici is: “Westerbork moet terug naar ons, dat is wat de critici mij letterlijk zeggen: dit is een heilige plek. Waarom dat nu zo heftig opspeelt, weet ik niet. Misschien komt het doordat mensen zich onveilig voelen en hechten aan het vertrouwde?”
Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Foto: Kazerne Dossin (wiki)