Uitgelicht, Vlaanderen

Gastvrij naar de buren

hasta01a
Gepubliceerd: 31 augustus 2015 om 14:17   /   door

Artikel bij Museumpeil 43 met als thema “ Gastvrijheid en Hosting” (2015) 

Museum Dr. Guislain

Het Museum Dr. Guislain organiseert jaarlijks het burenfeest voor de bewoners van de Bloemekenswijk. Hoe doen ze dat?

De inplanting van het museum in een arbeiderswijk waar tijdens de laatste decennia een brede mix van bewoners (zowel  socio-economisch als etnisch-cultureel) is gegroeid, vormt een ideaal uitgangspunt om als museum te experimenteren met buurtgerichte acties. Het museum ligt in de stadsrand van Gent, in de Bloemekenswijk,  en is gehuisvest in de gebouwen van het voormalige ‘Hospice Guislain pour hommes aliénés’, het oudste krankzinnigengesticht van België (1857). Het gebouw ademt de sfeer van de 19de eeuw en van een medische praktijk die dan haar ontstaan en eerste ontwikkeling kent: de psychiatrie.

 

Onwetendheid

De collectie is pas in de jaren ’80 van vorige eeuw effectief als museum uitgebouwd, vanuit het inzicht dat het oudste psychiatrisch centrum van België ondertussen een uitgebreide verzameling waardevolle objecten gerelateerd aan de psychiatrische praktijk in huis had. De bezieler van het museum, Br. dr. René Stockman, huidig conservator van het museum, wilde reageren op de grote onwetendheid over, en tegelijk de nieuwsgierigheid naar het verleden van de geestesziekenzorg en de psychiatrie.

 

Positieve respons

Sinds 2005 ontwikkelt Museum Dr. Guislain een actieve buurtwerking via activiteiten zoals een rondleiding voor senioren uit het lokale dienstencentrum,  de ‘Kunstroute Zij ‘ of een buurtfeest.

Het burenfeest biedt mogelijkheden om de blik van de bezoekers te verruimen door taboes over mensen met een handicap aan te kaarten.

De positieve respons van de wijkbewoners op het ‘openluchtmuseum’ via het project ‘Open Ramen’ (2007) en het inspirerende lokale samenwerkingsverband in het museumproject ‘In-Fusion’ (2008) vormen de voedingsbodem voor de oprichting van het buurtteam ‘Bloemekenswijk’. In dit buurtteam zetelen het museum, het lokale buurtwerk,  de galerij & werkgroep ‘de kunst-bloem’, het welzijnsbureau, Intercultureel Netwerk, het wijkgezondheidscentrum, de jeugdwerking, het lokale dienstencentrum, de bibliotheek en de gebiedsgerichte stadswerking.  Al deze partners willen via het samenwerkingsverband de sociale cohesie in de buurt versterken. Voor het museum  fungeert het buurtteam als klankbord om ideeën af te toetsen, als gesprekspartner om museumactiviteiten in en voor de wijk te ontwikkelen.

 

Burenfeest

Eén van die, eerst tijdelijke, acties is het jaarlijkse ‘burenfeest’ in en rondom het museum, dat voor heel de wijk een open uitnodiging is om het museum (opnieuw) te verkennen. De burendag kan elk jaar zowat honderdvijftig wijkbewoners verleiden tot een kijkje in het museum. En dat zijn niet altijd dezelfde! Het museum ziet elk jaar wel de ‘vaste’ klanten terugkomen maar  ook telkens weer nieuwe gezichten opduiken. Voor dit burenfeest pakt het museum telkens groot uit om het de buren-wijkbewoners zoveel mogelijk naar de zin te maken. Dikwijls hangt het museum het burenfeest op aan het thema van de lopende tentoonstelling en tracht het binnen dat thema nieuwe partnerschappen met organisaties en verenigingen te zoeken.

Zo staat het burenfeest in 2014 in het teken van de film ‘Hasta la Vista’. Op initiatief van de Gentse Vereniging voor Mensen met en zonder Handicap – Onze Nieuwe Toekomst – onthaalt het museum de buurtbewoners met de filmvertoning van ‘Hasta la Vista’ (met acte de présence van één van de acteurs), een blinde geleide rondleiding in de lopende  tentoonstelling ‘Oorlog & Trauma’, thema-ateliers voor de buurtkinderen en uiteraard een hapje en een drankje in de museumzalen en tuin van de dr. Guislain-site. Om een zo groot mogelijke opkomst te verzekeren houdt het museum de prijs voor de burendag bewust heel laag.

Dit eenvoudige en uitnodigende initiatief biedt niet alleen een uitgestoken hand aan alle buurtbewoners van het museum. Het biedt mogelijkheden om de blik van de bezoekers te verruimen door taboes over mensen met een handicap aan te kaarten in confrontatie met concepten die uit de vaste collectie over geestesziekenzorg en psychiatrie spreken.

We merken dat het museum in die tien jaren actieve buurtwerking stappen voorwaarts heeft gezet. Op ‘Het Guislain’ en de geesteszieken rustte lang een taboe en de site was geen toegankelijke plek. Ondertussen kennen vele  buurtbewoners het museum en komen sommigen bij iedere burendag of andere museumactiviteiten terug.

 

Meer informatie: http://www.museumdrguislain.be

 

 

 

Auteur:

Kristine Timperman, Publieksmedewerker Museum Dr. Guislain te Gent

 

 

Artikel bij Museumpeil 43 met als thema “ Gastvrijheid en Hosting” (2015)