Collectie, Uitgelicht

Krachtig teamwork op afroep – De Collectiewacht

cw_ingrid_gerritsen
Gepubliceerd: 16 november 2016 om 16:30   /   door

Tegenwoordig zijn er steeds meer musea die allerlei activiteiten uitbesteden en externe partijen inhuren. De Collectiewacht is een dienstverlening van Erfgoed Gelderland (www.erfgoedgelderland.nl). Erfgoed Gelderland is een netwerkorganisatie van ruim 140 erfgoedinstellingen in Gelderland, zoals musea en historische verenigingen.

Collectiewacht is al ruim 10 jaar bezig als wakend oog op afstand met als slogan ‘de juiste zorg, een zorg minder’. Wij zetten ons in om de staat van collecties op peil te houden en conserveringsachterstanden te helpen voorkomen. Wij hebben een breed netwerk van ervaren materiaaldeskundigen, zogenaamde Collectiewachters, die elk hun eigen expertise hebben.

De Collectiewachters zien wat uw collectie nodig heeft, maken het zichtbaar en zorgen dat u ook over de benodigde kennis en vaardigheden beschikt om uw collectie in goede conditie te houden. Elke erfgoed beherende instelling kan gebruik maken van de diensten van de Collectiewacht; leden van onze coöperatie ontvangen een korting op de deelnameprijs.

De behoeftes van erfgoed beherende instellingen in Gelderland zijn middels een enquête in 2015 verzameld en naar aanleiding daarvan zijn de kernwaardes van Collectiewacht gedefinieerd. Uit deze enquête bleek dat het abonnement, het enige product dat Collectiewacht destijds aanbod, niet altijd voldeed aan de vraag van de klant. Daarom heeft Collectiewacht nu vier producten ontwikkeld, zodat op elke vraag, hoe groot of hoe klein ook, een passend antwoord gegeven kan worden.

De vier producten die wij aanbieden zijn;

  1. Bezoek op maat: de klant heeft een doelgerichte vraag en is het best geholpen met een workshop of specifieke begeleiding door een Collectiewachter. Op basis van een verkennend adviesgesprek maken we in overleg met de klant een plan en offerte op maat.
  2. Abonnement: dit is een structurele dienstverlening met een looptijd van drie jaar. In het eerste jaar vindt er een intake plaats en een nulmeting. Eén materiaalcategorie wordt op objectniveau door een deskundige Collectiewachter onder de loep genomen. Er worden speerpunten vastgesteld en een adviesrapport gemaakt. Naar aanleiding van deze nulmeting vinden in het tweede en derde jaar materiaalbezoeken plaats en worden er preventieve conserveringsmaatregelen samen met u uitgevoerd.
  3. Collectiescan: geeft inzicht in de conditie van een (deel)collectie. De focus ligt hierbij op het in kaart brengen van de collectiesituatie omtrent de registratiegraad, de beheersituatie, de toegankelijkheid en collectiebedreigende risico’s.
  4. Inspectie: hierbij wordt de situatie van het beheer en behoud op collectieniveau in beeld gebracht. Tijdens de inspectie wordt aandacht besteed aan de registratie, conservering en het risicobeheer. De inspectie vindt om de drie jaar plaats.

 

Praktijkvoorbeelden:

Collectiewacht is erop gespitst waardeverlies van ons cultureel erfgoed tegen te houden en te voorkomen. Bij de volgende opdrachtgevers hebben wij projecten succesvol afgerond:

Het Achterhoeks Planetarium te Toldijk

Henk Olthof bouwde in de tuin achter zijn huis van 1972 tot aan 2010 aan zijn astronomisch levenswerk: een hemel op aarde. Bouwwerken en mechanieken om de loop van de sterren en planeten voor een ieder begrijpelijk te maken. Met als resultaat een bolplanetarium met 2844 sterren van de noordelijke en zuidelijke hemel, een replica van het Eise Eisinga Planetarium te Franeker, een Newtontelescoop en nog veel meer. Om zijn werk -na zijn overlijden- voor de toekomst veilig te stellen en belangstellenden hiervan te laten genieten werd de hulp van Collectiewacht ingeroepen. Dit voorjaar zijn hier de eerste verkennende gesprekken gevoerd. Tijdens een bezoek op maat is het bolplanetarium onderzocht en aan de hand van dit bezoek is een behandelplan opgesteld voor het behoud van dit bouwwerk.
Kasteel Huis Bergh te ‘s-Heerenberg

Kasteel Huis Bergh behoort tot de grootste kastelen van Nederland en stamt uit de 13e eeuw. Tot en met de 20e eeuw was Huis Bergh bewoond. Er is veel vroege Italiaanse schilderkunst te zien, maar daarnaast bezit het kasteel ook een uitzonderlijke collectie middeleeuwse handschriften. Met een abonnement voor de hout- en papiercollectie worden de objecten structureel door Collectiewachters in de gaten gehouden en wordt eventuele achteruitgang direct opgemerkt, waarna er ingegrepen kan worden.

 

Vijf tips:

  1. Zorg voor preventieve conservering ‘voorkomen is beter dan genezen’
  2. Breng collectiebedreigende risico’s in beeld
  3. Leg de criteria vast voor een passend verzamelbeleid
  4. Laat uw medewerkers en vrijwilligers door een workshop kennis opdoen over het behoud en beheer van uw collectie
  5. Maak gebruik van ons ruime netwerk van materiaaldeskundigen

 

Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met Erfgoed Gelderland: 026 3521690 en vragen naar Susanne van den Beukel of Kelly Witteveen of via collectiewacht@erfgoedgelderland.nl

auteurs: Tessel van Klaveren en Kelly Witteveen