Meertaligheid in musea

Artikel uit Museumpeil 44 met als thema “Presentatie en Overdracht” (2015) 

Hoe ga je te werk als je de informatie in vier talen aanbiedt? Praktische tips van Katelijne Dekesel, tentoonstellingsarchitecte van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen te Brussel.

‘Als Belgische federale instelling zijn we verplicht in de drie landstalen te werken: Nederlands, Frans en Duits. Vanwege zijn internationale belang biedt het museum ook het Engels aan. Om het publiek niet te overdonderen met tekst, zijn alleen de hoofdteksten in vier talen onmiddellijk zichtbaar. Dit zijn de introteksten van de gehele tentoonstelling, van de verschillende thema’s en subthema’s. Ook de volgorde is bepaald: in oneven jaren komt eerst het Frans, in even jaren het Nederlands, dan het Duits en het Engels sluit de rij af. De ordening van de teksten is trouwens niet gratuit. Uit ervaring weten we dat bezoekers namelijk eerst de bovenste en onderste teksten lezen en dan wat er tussenin staat. Vandaar dat een landstaal altijd de reeks begint en het Engels de reeks afsluit, of er nu in paragrafen of in kolommen gewerkt wordt. Meerdere bezoekers kunnen deze viertalige teksten tegelijkertijd lezen.

De tweede- en derdelaagse informatie verwerken we op een andere manier. Al naar gelang het een reizende of een permanente tentoonstelling betreft, kiezen we voor een boekje met leren flapjes per taal of voor tekstfiches in een bakje. Het eerste systeem is flexibeler en gemakkelijk aanpasbaar aan verschillende talen. Het tweede is duurzamer en vereist minder onderhoud. Deze informatie richt zich op de individuele bezoeker die er actief naar op zoek moet.

Om een optimaal comfort voor de bezoeker te verzekeren zijn ook layout van tekstpanelen, tekstomvang, lettertype, contrast en kleuren uitermate belangrijk. In de laatste permanente tentoonstelling ‘De galerij van de Mens’ ontwikkelden we beweegbare tekstpanelen zodat de bezoeker de juiste leeshoek kan bepalen. Ook de rolstoelgebruiker kan met zijn stoel tot zeer dicht bij de tekstpanelen rijden en zo gemakkelijk de tekst lezen.

Tekstverwerking in vier talen is en blijft een van de belangrijkste uitdagingen in elke tentoonstelling. Elk systeem heeft zijn voor- en nadelen. Hoewel we nu al heel wat ervaring hebben, blijven we bij iedere tentoonstelling even naarstig naar de beste oplossing zoeken.’

Auteur:

Koeki Claessens, redacteur

Foto: Museum voor Natuurwetenschappen (foto Koen Broos)

Artikel bij Museumpeil 44 met als thema “Presentatie en Overdracht” (2015)