Sprekende geschiedenis goed vastgelegd

Het knooppunt Oral History ‘Sprekende geschiedenis’ is een Nederlandse netwerkorganisatie die zich toelegt op het delen, stimuleren en ontwikkelen van kennis en ervaring op het gebied van oral history. Op 18 april jongstleden organiseerde het knooppunt een expertmeeting met digitaal­erfgoed­coaches, die op provinciaal niveau actief zijn om erfgoed­organisaties te ondersteunen bij het werken volgens de principes van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. Die strategie is erop gericht erfgoedcollecties, dus ook oral-historycollecties, duurzaam toegankelijk te maken en met elkaar te verbinden. Vaak worden oral-historyprojecten gedaan vanuit musea. Hoe is het tot nu toe gesteld met de duurzame toegankelijkheid van deze collecties en wat kan daarin verbeterd worden?

Erfgoed Gelderland voerde een enquête uit over dit onderwerp. Hoewel een flink aantal organisaties bestanden met oral-historyprojecten bewaart, veelal audiobestanden, is de zichtbaarheid daarvan nog niet zo groot. Zo zijn ze vaak niet, of slechts heel summier, opgenomen in de gebruikte collectie-informatiesystemen en er worden nauwelijks gestandaardiseerde termen gebruikt voor de ontsluiting.

In de expertmeeting is verkend hoe oral-historycollecties beter toegankelijk gemaakt kunnen worden. Dat werk begint met digitaliseren, transcriberen en metadateren. Gelukkig zijn daarvoor inmiddels steeds meer hulpmiddelen voorhanden. Het gaat er nu om: hoe zorgen we ervoor dat deze in het brede erfgoedveld ter beschikking komen? En dat drempels worden weggenomen voor het beschikbaar maken van oral-historycollecties?

Hierin zijn relatief eenvoudig stappen te zetten. Daarvoor is wel werk aan de winkel. Concrete actiepunten: het opstellen van de vereisten voor collectie-informatiesystemen en een handleiding voor het registreren van oral-historydocumenten; het opstellen van een lijst van geschiktetermenbronnen en wat daarin nog gemist wordt; en het onderzoeken van mogelijkheden om de hulpmiddelen breed ter beschikking te stellen. In werkgroepjes zullen deze actiepunten uitgewerkt worden. Om dan gerichte vervolgstappen te kunnen zetten. Want het zijn vaak oral-historycollecties die nu nog ontbrekende stemmen laten klinken en daarom enorm waardevol zijn voor ons gezamenlijke historisch perspectief.

Aan de slag met oral history? Op Sprekende geschiedenis is heel veel informatie samengebracht, en vind je ook een overzicht van trainingen.