Agenda, Berichten van partners

De waterwerken van de monniken van Aduard

Overzichtskaart Aduard
Gepubliceerd: 5 april 2016 om 12:13   /   door

Tip: fietsen met een gids van het museum op 18 juni en 6 augustus

Water en leven, een onscheidbare tweeling, dat geldt nu en voor alle tijden. In het kloostermuseum Aduard opent op 1 april de tentoonstelling Watermanagement van de monniken van Aduard. De tentoonstelling toont dat Middeleeuwse cisterciënzer monniken worstelden met het water en met het leven, maar dat ze de kunst leerden verstaan en ware meesters werden in watermanagement in het landschap en ook binnen de eigen kloostermuren. Het is een fascinerende geschiedenis die hier verteld wordt.

Op 10 km westwaarts van de Martinitoren te Groningen ligt het dorp Aduard. Van 1192 tot 1594 stond hier het grootste cisterciënzer klooster van Noord-Europa. Van dit machtige bolwerk is slechts één gebouw overgebleven. Niet alleen de gebouwen, maar ook de geschiedenis is bijna verloren gegaan. Echter in het bescheiden kloostermuseum houden enthousiaste vrijwilligers de herinnering levend. Voor het 18e jaar wordt één aspect van de hele historie in een expositie uitgelicht, nu in 2016 de waterhuishoudkunde.

Sporen in het landschap

Wie door het landschap rijdt kan veel sporen zien van activiteiten die door het klooster in Aduard zijn verricht. Veel dijken, bruggen en sluizen vinden hun oorsprong in de kloosterperiode. Op de expositie tonen kaarten een overzicht van de landschappelijke ontwikkeling tussen 1200 en 1600. Met behulp van een maquette worden verschillende uitwateringssystemen getoond. Er is een kop van een funderingspaal uit de 14e eeuw van de Steentil-brug te zien. In een film wordt uitleg gegeven over de datering met de C14 methode.

De monniken verrichtten allerlei werkzaamheden zelf, maar hadden ook veel mensen in dienst. Het klooster leverde de voorzitter voor het Aduarderzijlvest, een soort waterschap. De afspraken werden vastgelegd in zijlbrieven. Een aantal originele zijlbrieven zijn te zien in de expositie. De monniken vervulden in die tijd duidelijk de rol van managers. De expositie draagt de titel Watermanagement door monniken van Aduard, met recht en reden.

De strijd tegen het water ging gepaard met veel moeilijkheden. Er is een overzicht te zien van de vele overstromingen en welke gevolgen dat had voor de bevolking. Nu, dankzij de monniken, schier ondenkbaar geworden. Er werd niet alleen gestreden tégen het water. Er werd ook gebruik gemaakt ván het water, bijv. in de scheepvaart en door beheersing van het waterniveau bij droogte.

Binnen het klooster was een gescheiden systeem voor regenwater, welwater en afvalwater. Er zijn drie Middeleeuwse aquamaniles en lavabo’s te zien, dit zijn bijzondere waterkannen voor gebruik bij godsdienstige plechtigheden die duidelijk maken met hoeveel respect de middeleeuwers met water omgingen. Op een prachtige kaart zijn de visvijvers en grachten rond het kloosterterrein te zien.

Fietsen met het museum

Voor degenen die graag in het landschap de oude elementen willen terugzien, bestaat er de mogelijkheid een fietstocht te maken onder leiding van een gids. Er wordt dan niet alleen aandacht besteed aan de ontstane waterwerken, maar ook aan ontwikkelingen die eb en vloed hebben veroorzaakt. De fietstochten zijn 30 km lang en vinden plaats op 18 juni en 6 aug.

In navolging van het ambachtelijke werk van de monniken, worden er in de zomer kloostermoppen gemaakt en in de herfst worden ze gebakken in de Middeleeuwse steenoven in de tuin van het museum.

Museum Sint Bernardushof
Hofstraat 45
9831 RB Aduard

Telefoon: 050 403 2109.
Bij geen gehoor: 050 403 1692

Email: info@kloostermuseumaduard.nl